8. Sınıf Mevsimlerin Oluşumu Özet Konu Anlatımı

Bu bölümde özet konu anlatımlarını vereceğim arkadaşlar bunları defterlerinize not alabilirsiniz. Normal konu anlatımlarımız detaylı konu tekrarı yapmak için özet konu anlatımlarını kullanabilirsiniz.

Konu anlatımına detaylı olarak ulaşmak için:

8. Sınıf Mevsimlerin Oluşumu Konu Anlatımı tıklayabilirsiniz.

İlk ünitemizin ilk konusu ile başlayalım Mevsimlerin Oluşumu:

Dünya’mız kendi ekseni etrafında dönme hareketi, Güneş etrafında dolanma hareketi yapar. Dünya’mız kendi ekseni etrafında ve Güneş etrafında ekseni eğik bir şekilde hareket eder.

Dünya’nın Kendi Ekseni Etrafında Dönmesi Sonucunda:

1. Gece ve gündüz oluşur (Dünya’nın kendi etrafında bir turu yaklaşık 24 saatte tamamlamasıyla).
2. 1 gün oluşur (Dünya’nın kendi ekseni etrafında tam bir tur dönmesiyle).
3. Gün içindeki sıcaklık farkları meydana gelir.
4. Gölge boyları gün içinde değişir.
5. Güneş ışınlarının bir noktaya düşme açısı gün içinde değişir.

Dünya’nın Güneş Etrafında Dolanması (Eksen Eğikliği ile Birlikte) Sonucunda:

1. Mevsimler oluşur (Dünya’nın Güneş etrafında dolanması ve eksen eğikliği sayesinde).
2. 1 yıl oluşur (Dünya’nın Güneş etrafında tam bir tur dönmesiyle, yaklaşık 365 gün 6 saat).
3. Gece ve gündüz süreleri değişir.
4. Güneş ışınlarının yeryüzüne düşme açısı yıl boyunca değişir.
5. Cisimlerin gölge boyları yıl boyunca değişir.

Dünya’nın Eksen Eğikliği Nedir?

Dünya’nın Eksen Eğikliği: Dünya, Güneş etrafında dönerken kendi ekseni etrafında da döner. Bu eksen, Dünya’nın yörünge düzlemine (ekvatoryal düzlem) göre eğik bir açıdadır. Bu eğiklik, yaklaşık 23,5 derece olarak ifade edilir ve bu açı sayesinde mevsimler oluşur.

Eksen Eğikliğinin Sonuçları:

1. Mevsimlerin Oluşumu: Dünya’nın eksen eğikliği nedeniyle, Güneş’in ışınları yıl boyunca Dünya’nın farklı bölgelerine farklı açılarla gelir. Bu durum, mevsimlerin oluşmasının temel nedenidir.
2. Gece ve Gündüz Sürelerinin Değişimi: Eksen eğikliği, Dünya’nın Güneş çevresinde dönerken gece ve gündüz sürelerinin değişmesine neden olur. Özellikle 21 Haziran ve 21 Aralık tarihlerinde gece-gündüz süreleri arasındaki fark maksimum seviyeye ulaşır.
3. Güneş Işınlarının Düşme Açısının Değişimi: Eksen eğikliği nedeniyle, Güneş ışınları farklı zamanlarda Dünya’nın farklı bölgelerine farklı açılarla düşer. Yaz mevsiminde Güneş ışınları daha dik açılarla gelirken, kış mevsiminde daha eğik açılarla gelir.
4. Gölge Boylarının Değişimi: Güneş ışınlarının düşme açısı değiştikçe, cisimlerin gölge boyları da değişir. Yaz mevsiminde gölge boyları daha kısa olurken, kış mevsiminde gölge boyları uzar.

Mevsimlerin Oluşumu

Mevsimlerin oluşumunun iki ana sebebi vardır:

• Dünya’nın eksen eğikliği
• Dünya’nın Güneş etrafındaki dolanma hareketi

Güneş Işınlarının Geliş Açısı ve Yüzey Üzerindeki Etkisi

• K Yüzeyi: Güneş ışınları yere dik ya da dike yakın açılarla düştüğünde, ışınlar yüzeyde toplu halde bulundukları için yüzeyde daha çok ısı enerjisi oluşturur. Bu durum dar bir yüzeyi aydınlatır ve yüzey daha fazla ısınır.
• L Yüzeyi: Eğik açılarla yüzeye düşen güneş ışınları, yüzeyde dağılarak bulundukları için yüzeyde daha az ısı enerjisi oluşturur. Bu durumda geniş bir yüzeyi aydınlatır ve yüzey daha az ısınır.
• M Yüzeyi: Yüzeye en eğik açılarla düşen güneş ışınları, yüzeyde en az ısı enerjisi oluşturur. Bu durumda en geniş yüzeyi aydınlatır ve yüzey en az ısınır.

Gölge Boyu:

• Güneş ışınlarının yüzeye düşme açısı ile cisimlerin gölge boyları arasında ters orantı vardır. Güneş ışığının yüzeye dik ya da dike yakın düştüğü yaz mevsiminde cisimlerin gölge boyu kısa, güneş ışığının yüzeye eğik düştüğü kış mevsiminde ise cisimlerin gölge boyu uzundur.

Mevsim Başlangıç Tarihleri ve Özellikleri

21 Haziran Gün Dönümü:

• Kuzey Yarım Küre’de yaz, Güney Yarım Küre’de kış mevsimi yaşanmaya başlar.
• Güneş ışınları öğlen vakti Kuzey Yarım Küre’de Yengeç Dönencesi’ne dik olarak düşer.
• Bu tarihte Kuzey Yarım Küre en uzun gündüzü, Güney Yarım Küre ise en kısa gündüzü yaşar.
• Kuzey Yarım Küre’de gündüzler kısalmaya, geceler uzamaya; Güney Yarım Küre’de ise geceler kısalmaya, gündüzler uzamaya başlar.
• Fakat KYK’de gündüz süresi gece süresinden fazladır. GYK’de gece süresi gündüz süresinden fazladır.

21 Aralık Gün Dönümü:

• Kuzey Yarım Küre’de kış, Güney Yarım Küre’de yaz mevsimi yaşanmaya başlar.
• Güneş ışınları öğlen vakti Güney Yarım Küre’de Oğlak Dönencesi’ne dik olarak düşer.
• Bu tarihte Güney Yarım Küre en uzun gündüzü, Kuzey Yarım Küre ise en kısa gündüzü yaşar.
• Güney Yarım Küre’de gündüzler kısalmaya, geceler uzamaya; Kuzey Yarım Küre’de ise geceler kısalmaya, gündüzler uzamaya başlar.
• Fakat KYK’de gündüz süresi gece süresinden azdır. GYK’de gece süresi gündüz süresinden azdır.

21 Mart ve 23 Eylül (Ekinoks Tarihleri):

• 21 Mart, Kuzey Yarım Küre’de ilkbahar, Güney Yarım Küre’de ise sonbahar mevsiminin başlangıcıdır.
• 23 Eylül Kuzey Yarım Küre’de sonbahar, Güney Yarım Küre’de ise ilkbahar mevsiminin başlangıcıdır.
• Güneş ışınları öğle vakti Ekvator’a dik açıyla düşer. Eksen eğikliğinin etkisi ortadan kalkar.
• Dünya’nın her yerinde gece-gündüz eşitliği (ekinoks) yaşanır.

UNUTMAYALIM: