8. Sınıf Adaptasyon Konu Anlatımı

Daha önceki bölümlerde 2. ünitede

DNA ve Genetik Kod

Kalıtım

Mutasyon ve Modifikasyon

konularını işledik. Şimdi sıra geldi adaptasyon konusunu anlatmaya.

Dilerseniz konu anlatımını Dnzhoca youtube kanalından da dinleyebilirsiniz. Aşağıya videoyu bırakıyorum. Kanalımıza abone olmayı, bildirimleri açmayı, videoyu beğenmeyi unutmayın. 🙂

Adaptasyon Nedir?

Adaptasyon, canlıların çevrelerine uyum sağlayabilme yeteneklerini geliştirdikleri süreç ve sonuç olarak kazandıkları özelliklerin tümüne verilen isimdir.

veya basit tanımı ile

Canlıların belirli bir ortamda üreme ve yaşama şansını arttıran tüm özelliklerine adaptasyon veya uyum adı verilir.

Adaptasyon Örnekleri:

1. Kutup Ayısı:

Kürk: Kutup ayılarının kürkü, beyaz renktedir ve bu da onları karla kamufle etmelerine yardımcı olur. Kürk, ayrıca, kutup ayısının vücut ısısını korumasına yardımcı olur.

Kalın Yağ tabakası: Kutup ayıları, kalın bir yağ tabakasına sahiptir. Bu yağ tabakası, kutup ayısının vücut ısısını korumasına yardımcı olur. Ayrıca, suyun altında uzun süre yüzerek suda avlanmasına yardımcı olur.

Kulaklar ve burun: Kutup ayılarının küçük kulakları ve burnu vardır. Bu, kutup ayısının vücudunun ısı kaybını azaltmaya yardımcı olur.

Ayak tabanları: Kutup ayılarının ayakları, buzlu yüzeylerde kaymadan yürümelerini sağlayacak şekildedir. Ayakları geniş, yassı ve kar üzerinde – buzda etkili bir şekilde yürümelerine olanak tanır.

Kış uykusu: Kutup ayıları kış aylarında kış uykusuna yatarlar. Bu, kutup ayısının yiyecek bulmak için harcadığı enerjiyi azaltmaya yardımcı olur.

Avlanma: Kutup ayıları, temel olarak fokları avlamak için usta yüzücüler ve etobur avcılardır. Kutup ayıları, özellikle denizde yaşayan foklarla beslenirler ve su altında uzun mesafeleri yüzebilme yeteneklerini kullanarak avlarını takip edebilirler.

Kutup ayıları, deniz yüzeyinin altına dalabilir ve karada olduğu gibi su altında da avlarını yakalamak için kullanabilecekleri keskin pençelere sahiptirler. Bu avlanma tarzı, onların soğuk iklimlerde ve denizlerde hayatta kalmalarına yardımcı olur. Ayrıca fokların yağlı eti, kutup ayılarına enerji ve besin sağlar, bu da onların hayatta kalmasını sürdürebilmelerini sağlar.

Kandaki yağ: Kutup ayıları, kanlarında daha fazla yağ içerir. Bu, kutup ayısının vücut ısısını korumasına yardımcı olur.

Kutup ayıları, vücutlarında daha fazla yağ depolarlar ve bu yağ depoları, vücut ısısını korumalarına yardımcı olur. Kutup ayıları soğuk ve zorlu iklimlerde yaşadıkları için, yeterli enerjiyi ve vücut ısısını sürdürebilmek için yağ depolarlarına sahiptirler.

Bu yağ depoları, aynı zamanda uzun süre yiyecek bulamadıkları dönemlerde enerji kaynağı olarak kullanılır. Kutup ayıları, buzlar arasında avladıkları foklar gibi yağlı avlarla beslendikleri için vücutlarındaki yağ depoları büyük önem taşır. Bu yağ depoları, onların soğuk suya girerken ve vücut ısısını korurken enerji tüketmelerine karşı bir savunma mekanizması olarak işlev görür. Bu nedenle kutup ayılarının kanlarında daha fazla yağ içermeleri, vücut ısısını korumalarına ve uzun süre yiyecek bulamadıkları dönemlerde hayatta kalmalarına yardımcı olur.

Açlık Toleransı: Kutup ayıları, uzun süre yiyeceksiz kalabilme yeteneklerine sahiptirler. Bu, yiyecek bulma zorluğu yaşadıklarında hayatta kalmalarını sağlar.

Güçlü Koku ve İşitme Duyuları: Kutup ayıları, avlarını koklama ve işitme duyularıyla tespit ederler. Bu duyular, karlı ve buzlu ortamlarda avlarını bulmalarına yardımcı olur.

Diş Yapısı: Kutup ayıları, etçil bir diş yapısına sahiptirler. Kesici dişleri ve güçlü çene kasları avlarını yakalamalarına ve etlerini parçalamalarına yardımcı olur.

Özet olarak kutup ayılarında bulunan adaptasyonlar:

Özet olarak kutup ayılarında bulunan adaptasyonlar:

  • Derilerinin altındaki kalın yağ tabakası vücut sıcaklığını korumaya yardımcı olur.
  • Burun ve Kulakları küçüktür. ISI KAYBINI AZALTIR.
  • Açık renkli postları karda kamufule olup daha etkili avlanmayı sağlar.
  • Geniş ayak tabanları kara batmayı önler ve karda hareket etmelerini kolaylaştırır.

2. Kutup Tilkisi:

Kürk: Kutup tilkilerinin kürkü, beyaz renktedir ve bu da onları karla kamufle etmelerine yardımcı olur. Kürk, ayrıca, kutup tilkisinin vücut ısısını korumasına yardımcı olur.

Kalın Tüyler: Kutup tilkileri, kalın tüyleri sayesinde soğuk hava koşullarına karşı dirençlidirler. Bu tüyler aynı zamanda su geçirmezdir ve deniz üzerinde yüzerek avlanmalarını sağlar.

Yağ tabakası: Kutup tilkileri, enerjiyi depolamak ve soğuk iklimlere uyum sağlamak için vücutlarında yağ depolar. Bu yağ depoları, özellikle kış aylarında yiyecek bulmada zorluk yaşadıkları dönemlerde enerji kaynağı olarak kullanılır. Yağ depoları, vücut ısısını korumak ve enerji ihtiyacını karşılamak için önemlidir.

Kulaklar ve burun: Kutup tilkilerinin kulakları ve burnu küçüktür. Bu, kutup tilkisinin vücudunun ısı kaybını azaltmaya yardımcı olur.

Avlanma: Kutup tilkileri, esas olarak fokları, kuşları ve balıkları avlar. Kutup tilkileri, iyi bir takipçi ve avcılardır.

Yüzme: Kutup tilkileri, iyi yüzücülerdir. Bu, kutup tilkisinin su altında av bulmak için geniş bir alanı taramasına yardımcı olur.,

Kuyruk: Kutup tilkilerinin kuyrukları kısa ve yuvarlaktır. Denizden avlarını yakalamak için daldıklarında dengeyi sağlar. Kutup tilkileri, denizde fokları avlamak için sık ​​sık suya dalma ihtiyacı duyarlar ve kısa kuyrukları, deniz altında manevra yapmalarına ve dengelerini korumalarına yardımcı olur. Bu kuyruk yapısı, avlarını yakalamak için su altında hareket ederken kutup tilkilerine avantaj sağlar.

Özet olarak kutup tilkilerinde bulunan adaptasyonlar:

  • Kürklerinin rengi, onları karla kamufle eder ve avcılardan saklanmalarını sağlar.
  • Kulakları ve burnu küçüktür, bu da vücut ısılarının kaybını azaltır.
  • Yüzme yetenekleri, av bulmalarına ve geniş bir alanı taramalarına yardımcı olur.
  • Kutup tilkilerinin kuyrukları kısa ve yuvarlaktır. Denizden avlarını yakalamak için daldıklarında dengeyi sağlar. Deniz altında manevra yapmalarına ve dengelerini korumalarına yardımcı olur.

3. Kutup Tavşanı:

Kürk: Kutup tavşanlarının kürkü yoğun bir şekilde beyazdır ve bu, hem kamuflaj sağlar hem de soğuk hava koşullarına karşı koruyucu bir katman oluşturur. Kürkleri aynı zamanda su geçirmezdir, bu da denizlerde yüzerken kuru kalabilmelerini sağlar.

Kulaklar ve burun: Kutup tavşanlarının burun ve kulaklarının küçüktür. Bu, soğuk hava koşullarına uyum sağlamalarına yardımcı olur. Kutup tavşanlarının burunları, soğuk havadan korunmak için kürkle kaplıdır. Kutup tavşanlarının kulakları, soğuk havanın içeri girmesini önlemek için kısadır.

Gömlek Adaptasyonu: Kutup tavşanlarının kürkleri, tüylerin altında gizlenen ince bir siyah deri katmanı içerir. Bu siyah deri, güneş ışığını emer ve vücut ısısını artırır. Böylece, soğuk hava koşullarında vücut ısısını korumalarına yardımcı olur.

Vücut Yağ Depoları: Kutup tavşanları vücutlarında yağ depolar. Bu yağ depoları, enerji kaynağı olarak kullanılır ve yiyecek bulma zorluğu yaşadıklarında veya soğuk hava koşullarında vücut ısısını korumalarına yardımcı olur.

Uzuvlar: Kutup tavşanlarının uzuvları oldukça kısa ve sağlamdır. Bu, karlı ve buzlu zeminlerde dengede kalabilmelerine yardımcı olur.

Sosyal Hayat: Kutup tavşanları genellikle sosyal hayat sürerler ve gruplar halinde yaşarlar. Bu, daha fazla sıcaklık üretmelerine yardımcı olabilir, çünkü vücut ısısını paylaşarak soğuk hava koşullarına karşı daha iyi korunabilirler.

Özet olarak kutup tavşanlarında bulunan adaptasyonlar:

  • Kürklerinin rengi, onları karla kamufle eder ve avcılardan saklanmalarını sağlar.
  • Kulakları ve burnu küçüktür, bu da vücut ısılarının kaybını azaltır.
  • Kutup tavşanları vücutlarında yağ depolar.
  • Kutup tavşanlarının kürkleri, tüylerin altında gizlenen ince bir siyah deri katmanı içerir. Bu siyah deri, güneş ışığını emer ve vücut ısısını artırır.

4. Deve:

Su Tutma Yeteneği: Develer, vücutlarında suyunu uzun süre saklayabilme yeteneğine sahiptirler. Böylece uzun süre susuz koşullarda yaşayabilirler. Buna ek olarak, idrar üretimini minimumda tutarlar ve dışkıları su kaybını azaltmak amacıyla sıkıştırırlar.

Geniş Ayaklar: Develerin ayakları büyük ve geniştir. Bu, sıcak kumların üzerinde yürümelerini kolaylaştırır ve vücutlarını yüzeyden yükseltir, böylece yerin daha az ısınmasını sağlar.

İyi Isı Ayarlayıcılar: Develer, sıcak hava koşullarında vücut ısısını düzenlemek için adaptasyonlara sahiptirler. Büyük kulaklar, fazla ısıyı atmak için kan damarlarını genişleterek ısı değişimini artırır.

Kemirgen ve Kuru Ot Beslenmesi: Develer, çölde yaşayan bitkilerle ve kuru otlarla beslenmeye uyum sağlamışlardır. Bu, su kaynaklarını minimal kullanmalarına yardımcı olur.

Gıda Saklama Adaptasyonu: Develer, yiyeceklerini midelerinde saklayarak daha sonra sindirirler. Bu adaptasyon, yiyeceklerin hızlı bir şekilde sindirilmesini önler ve daha fazla besin elde etmelerini sağlar.

Göz kapakları: Develerin göz kapakları, üç katlıdır. Bu, develerin kum fırtınalarından korunmasına yardımcı olur.

Besin Adaptasyonları: Develer, sert bitkileri ve dikenli otları yiyebilme yeteneklerine sahiptirler. Bu, kurak bölgelerde besin kaynaklarını daha iyi kullanabilmelerini sağlar.

Develerin bu adaptasyonları, onların kurak ve susuz ortamlarda hayatta kalmasına ve üremesine yardımcı olur.

Özet olarak develerde bulunan adaptasyonlar:

  • Hörgüçleri, yağ depolama için kullanılır.
  • Ayak tabanları, sıcak kumlarda yürümesine ve kaymasına yardımcı olur.
  • Göz kapakları, üç katlıdır.
  • Kısa süreli uykuları, vücudunun ısısını korumasına yardımcı olur.
  • Suyun verimli kullanımı, susuz kalmamasına yardımcı olur.
  • Vücut ısısı, sıcak havalarda daha iyi adapte olmasına yardımcı olur.
  • Kanındaki yağ, susuz kalmamasına yardımcı olur.

5. Çöl Tavşanı:

Tüy renkleri: Çöl tavşanlarının tüy renkleri, çöl zeminine uyum sağlamıştır. Genellikle açık renkte olan tüyler, kum ve çöl arazisi üzerinde mükemmel kamuflaj sağlar.

Kulak Boyutu: Kulaklar, çöl tavşanlarının vücut ısısını düzenlemelerine yardımcı olur. Büyük kulaklar, sıcak hava koşullarında fazla ısıyı atma işlevini artırır.

Günün Sıcak Saatlerinde Saklanma: Çöl tavşanları, çölün en sıcak saatlerinde genellikle deliklerinde veya yeraltı sığınaklarında saklanırlar. Bu, aşırı sıcak hava ve güneş ışığının etkilerini azaltır.

Gece Aktiflik: Çöl tavşanları, geceleri daha aktif hale gelirler. Gece avlanma ve beslenme, günün daha serin saatlerinde gerçekleşmesini sağlar.

Su Tasarrufu: Çöl tavşanları, su kaynaklarının sınırlı olduğu çöllerde yaşadıkları için su tasarrufu yaparlar. Yiyeceklerinden aldıkları suyu maksimum şekilde kullanır ve dışkılarını kuruturlar.

Gıda Adaptasyonu: Çöl tavşanları, kaktüsler, çalılar ve kurumuş bitkiler gibi çöllerde bulunan bitkilerle beslenmeye uyum sağlamışlardır. Bu bitkilerin su içeriği düşük olsa da tavşanlar için besin kaynağıdır.

Kaslı Arka Bacaklar: Çöl tavşanlarının arka bacakları, hızla koşarak tehlikelerden kaçmalarına yardımcı olur. Bu kaslı bacaklar, avcılardan kaçarken önemlidir.

Çöl tavşanlarının bu adaptasyonları, onların kurak ve sıcak çöl ortamlarında hayatta kalmasına ve üremesine yardımcı olur.

Özet olarak çöl tavşanlarının sahip olduğu adaptasyonlar:

  • Ayak tabanları, sıcak kumlarda yürümesine ve kaymasına yardımcı olur.
  • Kulaklar, çöl tavşanlarının vücut ısısını düzenlemelerine yardımcı olur.
  • Geceleri beslenmeleri, gündüzleri sıcaktan korunmalarına yardımcı olur.
  • Suyun verimli kullanımı, susuz kalmamasına yardımcı olur.
  • Vücut ısısı, sıcak havalarda daha iyi adapte olmasına yardımcı olur.

6. Çöl Faresi (Kanguru Faresi):

Vücut Tüyleri: Çöl farelerinin kürkü, açık renkli ve kısadır. Bu, çöl farelerinin vücudu güneş ışığından ve ısıdan korur. Çöl farelerinin kulakları ve kuyrukları, küçüktür. Bu, çöl farelerinin vücut ısısının dağılmasına yardımcı olur.

Su Tasarrufu: Çöl fareleri, su kaynaklarının sınırlı olduğu çöl ortamında su tasarrufu yaparlar. İdrarlarını konsantre hale getirerek su kaybını minimumda tutarlar.

Gece aktifliği: Çöl fareleri, geceleri daha aktif hale gelirler. Bu, sıcak gündüz saatlerinden kaçınmalarına ve avlanmalarına yardımcı olur.

Yemek Depolama: Çöl fareleri, yiyeceklerini yeraltı sığınaklarında saklarlar. Bu depolama, yiyeceklerin kurumasını ve kaybolmasını engeller, böylece gelecekte kullanabilecekleri bir stok oluştururlar.

Yiyecek Adaptasyonu: Çöl fareleri, çöl bitkileri ve tohumlar gibi su içeriği düşük yiyeceklerle beslenmeye uyum sağlamışlardır. Bu yiyecekler, su ihtiyacını minimumda tutar.

Vücut Isısı Düzenlemesi: Çöl fareleri, vücut ısısını düzenleyebilme yeteneğine sahiptirler. Vücut sıcaklıkları, çöl sıcaklarında aşırı artmadan kontrol edilir.

Deri Adaptasyonu: Çöl farelerinin derileri, su kaybını minimumda tutar. Su buharının kaybını engellemek için ince ve su geçirmez bir deriye sahiptirler.

Çevreyle Uyum: Çöl fareleri, kumlu zeminde mükemmel kamuflaj sağlar. Bu, hem avcılardan korunma hem de avlanma için önemlidir.

Toprak Kazma Yeteneği: Çöl fareleri, yeraltı tünelleri kazma yeteneğine sahiptirler. Bu, sığınaklarını inşa etmek ve yiyeceklerini depolamak için kullanılır.

Çöl farelerinin bu adaptasyonları, onların kurak ve sıcak çöl ortamlarında hayatta kalmasına ve üremesine yardımcı olur.

Özet olarak çöl farelerinin sahip olduğu adaptasyonlar:

  • Vücut tüyleri, onları güneş ışığından ve ısıdan korur.
  • Ayak tabanları, sıcak kumlarda yürümesine ve kaymasına yardımcı olur.
  • Geceleri beslenmeleri, gündüzleri sıcaktan korunmalarına yardımcı olur.
  • Suyun verimli kullanımı, susuz kalmasına yardımcı olur.
  • Vücut ısısı, sıcak havalarda daha iyi adapte olmasına yardımcı olur.

7. Çöl Tilkisi:

Kum Rengi Tüyler: Çöl tilkilerinin tüyleri, genellikle çöl kumlarına uyumlu bir renkte olur. Bu, kamuflaj sağlayarak hem avcılardan kaçmalarına hem de avlarını yakalamalarına yardımcı olur.

Tüylerinin özellikleri: Çöl tilkilerinin kürkü, açık renkli ve uzundur. Bu, çöl tilkilerinin vücudu güneş ışığından ve ısıdan korur. Çöl tilkilerinin kulakları ve kuyrukları, uzundur. Bu, çöl tilkilerinin vücut ısısının dağılmasına yardımcı olur.

Su Tasarrufu: Çöl tilkileri, su kaynaklarının sınırlı olduğu çöllerde su tasarrufu yaparlar. Susuzluğa dayanıklıdırlar.

Suyun verimli kullanımı: Çöl tilkileri, suyun verimli kullanımını sağlayan bir dizi adaptasyona sahiptir. Örneğin, çöl tilkilerinin idrarı, insanlara göre daha konsantredir.

*** ÇÖL TİLKİLERİNİN İDRARI İNSANA GÖRE DAHA KONSANTREDİR.

İdrarın daha konsantre olması, idrarın daha az su içermesi anlamına gelir. Bu, çöl tilkilerinin su tasarrufu yapmasına yardımcı olur. Çöl tilkileri, kurak ve sıcak çöl ortamlarında yaşar. Bu ortamlarda su bulmak zordur. Çöl tilkileri, idrarın daha konsantre olması sayesinde daha az su tüketerek susuz kalma riskini azaltır.

Çöl tilkilerinin idrarı, insanlarınkinden yaklaşık 10 kat daha konsantredir. Bu, çöl tilkilerinin vücutlarından atılan su miktarını önemli ölçüde azaltır. Çöl tilkileri, günde yaklaşık 100 ml su içer. Bu, insanların günde tükettiği su miktarının yaklaşık %10’u kadardır.

Geceleri aktiflik: Çöl tilkileri, geceleri daha aktif hale gelirler. Bu, sıcak gündüz saatlerinden kaçınmalarına ve avlanmalarına yardımcı olur.

Geceleri beslenme: Çöl tilkileri, gündüzleri sıcaktan korunmak için geceleri beslenir.

Dik Kulaklar: Dik kulaklar, sıcak havada vücut ısısını düzenlemelerine yardımcı olur. Aynı zamanda iyi işitme duyusu sayesinde avlarını tespit edebilirler.

Avcılık Yetenekleri: Çöl tilkileri, çölde bulunan küçük memeliler, kuşlar ve böcekler gibi avlarla beslenirler. İyi avcılardır ve çöl ortamına uygun avlar bulma konusunda ustadırlar.

Vücut ısısı ayarlama yeteneği: Çöl tilkileri, vücut ısısını düzenlemekte ustadır. Vücutlarının yüzey alanını artırarak ısıyı yayma yeteneklerini geliştirirler.

Çöl tilkileri bu adaptasyonları, onların kurak ve sıcak çöl ortamlarında hayatta kalmasına ve üremesine yardımcı olur.

Özet olarak çöl tilkilerinin sahip olduğu adaptasyonlar:

  • Tüyleri, onları güneş ışığından ve ısıdan korur.
  • Ayak tabanları, sıcak kumlarda yürümesine ve kaymasına yardımcı olur.
  • Geceleri beslenmeleri, gündüzleri sıcaktan korunmalarına yardımcı olur.
  • Suyun verimli kullanımı, susuz kalmasına yardımcı olur.
  • Vücut ısısı, sıcak havalarda daha iyi adapte olmasına yardımcı olur.

8. Bukalemun:

Renk Değiştirme: Bukalemunlar, vücut renklerini değiştirebilme yeteneğine sahiptirler. Bu, hem kamuflaj sağlamak hem de iletişim kurmak için kullanılır. Vücut renklerini değiştirerek avcılardan saklanabilirler veya rakiplerine gövde dili kullanarak tehditlerde bulunabilirler.

Donma: Bukalemunlar, avcılardan saklanmak için donabilir.

Gözler: Bukalemunların gözleri bağımsız olarak dönebilir ve farklı yönlere bakabilir. Bu, avlarını takip etmelerine ve avcılardan kaçmalarına yardımcı olur.

Dil Uzunluğu ve Hızı: Bukalemunlar, uzun yapılı dilleri ile avlarını yakalarlar. Dillerini hızla fırlatarak böcekleri yakalarlar.

Dil Yapısı: Bukalemunların dili, avlarını yakalamak için kullandıkları uzun ve yapışkan bir organdır.

Ağaçlarda Yaşama: Bukalemunlar, ağaçlarda yaşarlar ve bu çevresel adaptasyon onlara hem avlarını yakalamak hem de avcılardan korunmak için avantaj sağlar.

Ayak parmakları: Bukalemunların ayak parmakları, ağaçlarda ve kayalarda tırmanmalarına yardımcı olan özel bir yapıya sahiptir. Bukalemunların ayak parmakları, birbirine karşı dik olarak düzenlenmiştir. Bu, bukalemunların ağaçlarda ve kayalarda tutunmasına yardımcı olur.

9. Kaktüs:

Su Depolama: Kaktüslerin gövdeleri su depolama dokularıyla doludur. Bu, suyun sınırlı olduğu çöllerde yaşamalarına yardımcı olur. Kaktüsler suyunu depo ederek uzun süre susuzluğa dayanabilirler.

İğne Yapraklar: Kaktüslerin yaprakları genellikle çok küçüktür veya tamamen yoktur. Bu, su kaybını en aza indirir. Çünkü daha az yüzey alanı su buharının kaybına yol açar.

Sert Dikenler: Kaktüslerin gövdeleri ve dalları, sıcak çöllerin sıcak güneşinden ve otçullardan korunmak için sert dikenlerle kaplıdır. Ayrıca bu dikenler, avcılardan korunmalarına yardımcı olur.

Deri Benzeri Yüzey: Kaktüslerin dış yüzeyi, kalın ve deri benzeri bir yapıya sahiptir. Bu, su kaybını engeller ve gövdenin kurumasını önler.

Kök Adaptasyonları: Kaktüslerin kökleri, yağışlı dönemlerde suyu hızla emebilmek için kök adaptasyonlarına sahiptir. Ayrıca kökler, yüzeyde su bulma yetenekleri fazladır.

Çiçek ve Meyve Adaptasyonları: Kaktüslerin çiçekleri ve meyveleri, tozlaşmayı artırarak üreme şanslarını yükseltir. Bu çiçekler genellikle gece açar ve çöl böcekleri gibi gece aktif canlılar tarafından tozlaşır.

10. Nilüfer:

Yüzen Yapraklar: Nilüfer bitkilerinin yaprakları, su yüzeyinin üzerinde yüzebilecek şekilde özel olarak tasarlanmıştır. Bu, bitkinin fotosentez yapabilmesi için yapraklarını suyun üstünde tutar ve aynı zamanda suyun üzerinde geniş bir yüzey alanı oluşturur.

Geniş yapraklar: Nilüfer bitkisinin yaprakları, suyun yüzeyinde yüzecek kadar geniştir. Bu, nilüfer bitkisinin güneşten yeterli miktarda ışık almasını sağlar.

Yüzen kökler: Nilüfer bitkisinin kökleri, suyun yüzeyinde yüzer. Bu, nilüfer bitkisinin sudan yeterli miktarda besin almasını sağlar.

Nilüferlerin kökleri: Suyun içerisinde olmasına rağmen uzun ve incedir. Nilüferlerin kökleri, sudan su ve besinleri emme görevini yerine getirir ve bitkinin sabit kalmasına yardımcı olur.

Su Altı Kök Sistemleri: Nilüferlerin kökleri, su altında gömülüdür ve su altından su ve besinleri emme görevini yerine getirir. Bu su altı kökleri ayrıca bitkinin sabit kalmasına yardımcı olur.

Çiçek Adaptasyonu: Nilüferlerin çiçekleri su yüzeyinin üzerinde büyür ve çoğunlukla beyaz veya pembemsi renklere sahiptir. Bu, su yüzeyinde böceklerin dikkatini çekerek tozlaşmayı teşvik eder.

Yüzen Tohumlar: Nilüfer bitkilerinin tohumları su yüzeyinin üzerinde yüzebilir. Bu tohumlar suyun akıntısına ve rüzgara karşı taşınabilir ve yeni yetişen bitkilerin oluşmasına yardımcı olur.

Sorularda en çok sorulan bilgiler:

***AYNI ortamda yaşayan FARKLI tür canlılar BENZER adaptasyonlar geçirirler. (Kutup tilkisi, kutup ayısı, kutup tavşanı)

Sorularda en çok sorulan bilgilerdendir. Genellikle paragrafta aynı ortamda yaşayan farklı canlı türlerinin adaptasyonları anlatılır.

Aynı ortamda yaşayan canlılar benzer adaptasyon geçirirler çünkü aynı ortamda yaşadıkları için hayatta kalabilmek için benzer özellikler geliştirmeleri gerekir.

***FARKLI ortamda yaşayan AYNI tür canlılar FARKLI adaptasyonlar geçirirler. (Kutup tilkisi ve çöl tilkisi)

Sorularda en çok sorulan bilgilerdendir. Genellikle paragrafta farklı ortamda yaşayan aynı canlı türlerinin adaptasyonları anlatılır.

Farklı ortamda yaşayan aynı tür canlılar farklı adaptasyonlara sahiptir. Çünkü adaptasyonlar çevreye uyumdur. Yani adaptasyonda belirleyici olan öncelikli faktör ORTAM ŞARTLARIDIR.

Kutup gibi soğuk bölgelerde yaşayan Kutup Ayısı, Kutup Tilkisi ve Kutup Tavşanının:

Kutup gibi soğuk bölgelerde yaşayan Kutup Ayısı, Kutup Tilkisi ve Kutup Tavşanının:

  • Vücutları KALIN YAĞ TABAKASI ile kaplıdır. Isı kaybını azaltmak için.
  • Küçük burun ve kulaklara sahiptir. Isı kaybını azaltmak için.
  • Açık renkli posta sahiptirler. Kamufule olabilmek için.

Çöl gibi sıcak ve kurak bölgelerde yaşayan Kutup Tavşanı, Kutup Tilkisi, Kutup Faresi:

  • Vücutları sayesinde Isı kaybını arttırarak vücut sıcaklığını dengelerler.
  • Kulak ve kuyrukları uzun olur.
  • Post renkleri çöl rengine uygundur. Kamufle olabilirler.

Çölde yaşayan hayvanlar daha fazla sıcak ve kurak bölgeye göre, soğuk bölgelerde yaşayan canlılar soğuk bölgeye uygun adaptasyonlar geçirmiştir. Bu bitkilerde de aynı şekildedir. Örneğin aşağıda nilüfer ve kaktüsün adaptasyonları verilmiştir.

Sulak yerde yetişen bitkilerin YAPRAKLARI GENİŞ,

Kurak yerde yetişen bitkilerin YAPRAKLARI İĞNE şeklinde veya daha dar olur.

Adaptasyonların özellikleri:

  • Adaptasyonlar kalıtsaldır nesilden nesile aktarılırlar. Canlıların genlerine kodlanmış özelliklerdir. Bu nedenle, adaptasyonlar yavruya aktarılır ve nesiller boyunca devam eder.
  • Adaptasyonlar canlının yaşama şansını arttırır.
  • Adaptasyonlar canlının üreme şansını arttırır.
  • Adaptasyonlar canlı türünün neslini devam ettirmesini sağlar.
  • Adaptasyonlar tür içinde çeşitlilik (varyasyon) oluşmasını sağlar. (Örneğin çöl tilkisi ve kutup tilkisi, kutup ayısı ve boz ayı gibi…)

Şimdi öğrendiklerimizi doğru yanlış sorularıyla pekiştirelim:

Soru 1: Adaptasyon, organizmaların çevresel koşullara uyum sağlama yeteneklerini ifade eder.

Soru 2: Bir canlının sahip olduğu adaptasyonlar, onun hayatta kalma ve üreme şansını azaltabilir.

Soru 3: Tüm organizmalar aynı adaptasyonlara sahiptir.

Soru 4: Mutasyonlar, adaptasyonların gelişiminde rol oynamaz.

Soru 5: Adaptasyonlar yalnızca belirli bir nesil boyunca geliştirilir ve sonraki nesillere aktarılmaz.

Soru 6: Su depolama yeteneği, çöl bitkilerinin bir adaptasyonudur.

Soru 7: Kamuflaj, bir organizmanın çevresine uyum sağlamak için kullanılan bir adaptasyon türüdür.

Soru 8: Adaptasyonlar yalnızca canlı organizmalarda görülür.

Soru 9: Adaptasyonlar, canlının yaşadığı ortama göre değişir.

Soru 10: Kuşlar, göç etmesi adaptasyona örnektir.

Soru 11: Kurak ve sıcak bölgede yetişen bitkilerin yaprakları daha incedir, sulak bölgede yetişen bitkilerin yaprakları daha geniştir.

Soru 12: Çöl tavşanlarının büyük kulakları, vücut ısısını düzenlemek için bir adaptasyondur.

Soru 13: Deniz kaplumbağalarının yumurtalarını kumsalda gömmeleri, yavru kaplumbağaların korunmasına yardımcı olan bir adaptasyondur.

Soru 14: Zürafaların boyunlarının uzun olması, ağaç yapraklarına ulaşmalarına yardımcı olan bir adaptasyondur.

Soru 1: Kaktüslerin yaprakları, aşağıdakilerden hangisine karşı koruma sağlar?

Doğru cevap A şıkkıdır.
Bu sorunun açıklaması: Bu adaptasyonun Öncelikli amacı su kaybını önlemektir.

Soru 2: Çöl tilkisi ve çöl tavşanının kulaklarının uzun olması vücutlarındaki ısı dengesini sağlamasına yardımcı olur. Verilen ifadeye göre aşağıdaki çıkarımlardan hangisi doğrudur?

Doğru cevap C şıkkıdır.
Verilen örnekte aynı bölgede yaşayan farklı tür canlıların benzer adaptasyon geçirdiğinden bahsedilmektedir.

Soru 3:

Kutup ayısı ve boz ayısının farklı vücut özellikleri vardır. Boz ayılar, kutup ayılarına göre daha az yağ depolarlar ve derilerindeki yağ tabakası daha incedir. Boz ayıların pençeleri, genellikle karada yaşayan avlarını yakalamak ve toprakta kazı yapmak için kullanılır.Kutup ayılarının pençeleri oldukça keskin ve denizdeki avlarını yakalamak için kullanılır.


Verilen bilgilere göre kutup ayıları ve boz ayılar ile ilgili çıkarımlardan hangisi yapılabilir?

Doğru cevap C şıkkıdır.
Kutup ayısı ve boz ayı aynı tür canlılardır fakat farklı bölgede yaşadıkları için sahip olduğu adaptasyonlar da farklıdır.

Soru 4: Ormanlarda yaşayan bitkilerin daha büyük yapraklara sahip olmaları hangi amaçla bir adaptasyondur?

Doğru cevap B şıkkıdır.
Bu sorunun açıklaması: Orman tabanı, daha büyük ağaçların gölgesi altında kalabilir ve bu nedenle alt tabakadaki bitkiler daha fazla güneş ışığına ihtiyaç duyar. Daha büyük yapraklar, daha fazla güneş ışığını yakalamalarını sağlar.

DOĞAL SEÇİLİM:

Doğal seçilim kavramı adaptasyon ile iç içe bir kavramdır. Fakat adaptasyondan farklı noktaları vardır.

Doğal seçilim basit tanım ortama uyum sağlayan canlıların yaşamlarına devam etmesi, ortama uyum sağlayamayan canlıların yaşama şansının azalmasıdır.

Bunu daha iyi kavrayabilmek için Kutup Ayılarının Nasıl oluştuğuna göz atalım.

Boz ayılarının yaşadığı bir habitat vardı.

Zamanla boz ayılarının yaşadığı ortam kuraklaştı ve ayıların besin bulması zorlaştı. Bu sebeple ayılar besin bulabilmek için göç ettiler.

Bir grup boz ayı kutuplara gittiler. Kutuplara giden boz ayılar ilk başta buraya uyum sağlamakta zorlandılar. Besin bulmak için balıklarla yetindiler. Kürk renkleri sebebi ile kamufle olamadılar, pençeleri sebebi ile buz zemine uyum sağlayamadılar. İnce derileri soğuk hava koşulları karşısında yetersizdi.

Bu şartlara başta uyum sağlayamamaları boz ayılarda ADAPTASYON BASKISI yarattı ve DNA’larında çeşitli değişiklikler meydana geldi.

ADAPTASYON BASKISI: Adaptasyon baskısı ise organizmaların yaşadığı çevre koşullarına uyum sağlamak için bu uyum yeteneklerinin gelişmesini gerektiren baskıdır. Adaptasyon baskısı canlıyı tetikler ve çeşitli mutasyonlar geçirmesine sebep olabilir.

Boz ayılar geçirdikleri mutasyonlar sebebi ile yeni doğan yavruları:

  • Açık post rengine
  • Büyük pençe ve ayaklara
  • Yağ tabakası kalın derilere sahip olarak dünyaya geldiler.

Boz ayıların açık post rengine sahip yavrularının yavruları da bu adaptasyonları nesiller boyunca aktardılar.

Sonuç olarak ortama uyum sağlayan beyaz postlu, kalın kürk renkli, iri pençeli ayılar hayatta kalabildi, ortama uyum sağlayamayan koyu post renkli, küçük pençeli, ince yağ tabakalı ayılar ortama uyum sağlayamayarak öldü. İşte bu olaya DOĞAL SEÇİLİM diyoruz.

Kutup ayıları geçirdiği mutasyonlar sayesinde hayatta kalabildi.

Yine başka bir doğal seçilim örneği verecek olursak. Bir yaşam alanında aslan ve geyikleri düşünelim.

Ortamda

HIZLI KOŞAN ASLANLAR, YAVAŞ KOŞAN ASLANLAR

HIZLI KOŞAN GEYİKLER, YAVAŞ KOŞAN GEYİKLER olsun.

Bu ortamda

HIZLI KOŞAN ASLANLAR yavaş koşan geyikleri avlayarak hayatta kalırlar. Neslini devam ettirebilirler.

YAVAŞ KOŞAN ASLANLAR geyikleri her zaman avlayamayacağı için uyum sağlayamaz ve ölürler. Nesilleri tükenir zamanla.

HIZLI KOŞAN GEYİKLER aslanlardan kaçabildiği için nesillerini devam ettirir ve ortama uyum sağlarlar.

YAVAŞ KOŞAN GEYİKLER aslanlara av olduğu için nesillerini devam ettiremez ve ortama uyum sağlayamazlar.

Yavaş koşan geyik ve aslanların neslinin azalması, hızlı koşan aslan ve geyiklerin neslini devam ettirebilmesi DOĞAL SEÇİLİM olarak adlandırılır.

VARYASYON:

Tür içerisindeki farklılıklara varyasyon denir.

Varyasyona sebep olan etkiler:

  • Mutasyonlar
  • Modifikasyonlar
  • Mayoz bölünmede gerçekleşen parça değişimi
  • Döllenme

Varyasyon örnekleri

İnsanların birbirinden farklı göz ve saç rengine sahip olması, saç şekline sahip olması, genetik özelliklerinin birbirinden farklı olması varyasyona sebep olur.

Yediğimiz domatesin bir çok türü vardır.

Canlarımız köpeklerin birçok çeşidi vardır. Aynı zamanda kedi ve diğer hayvanlar için de bu böyledir.

Varyasyon biraz daha geniş kapsamlı bir konudur. Tür içerisindeki çeşitlilik olarak bilinmesi yeterlidir.

Tebrikler. Konu Anlatımını bitirdin. Şimdi sıra çalışma kağıtlarını çözmede. Adaptasyon ile ilgili çalışma kağıdını aşağıya bırakıyorum tıklayarak indirebilir ve çözebilirsin.

Adaptasyon Çalışma Kağıdı

2 yorumlar

  1. Konu anlatımı e postaya çıktı almak için gönderebilirmisiniz

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir